Een cilinderafwijking, ook wel astigmatisme genoemd, is een aandoening die veel voorkomt en die een wazig of vervormd zicht kan veroorzaken. De aandoening kan op elke leeftijd voorkomen. Mensen die een cilinderafwijking hebben, zijn vaak ook ver- of bijziend.

Een cilinderafwijking is het gevolg van een ovaal oogoppervlak. Het hoornvlies of de lens zijn niet rond, het binnenkomende licht wordt vervormd, valt niet op de juiste manier op het netvlies en heeft een wazig beeld tot gevolg.

Als u te maken heeft met een cilinderafwijking, dan kunt een wazig zicht ervaren bij het focussen op voorwerpen die zich op een zekere afstand bevinden. Dat is echter niet het enige, ook dichterbij kan het zicht wazig zijn. Activiteiten als bijvoorbeeld lezen, breien of knutselen kunnen hierdoor beïnvloed worden. Blijft een cilinderafwijking onbehandeld dan kunnen klachten als hoofdpijn, wazig zicht, vermoeidheid en voortdurend met de ogen knijpen zich regelmatig voordoen.

Astigmatisme kan regelmatig of onregelmatig zijn. De meest voorkomende cilinderafwijking is regelmatig astigmatisme, die eenvoudig met een bril of lenzen gecorrigeerd kan worden. Onregelmatig astigmatisme is zeldzamer en ontstaat als de het hoornvlies een ongelijkmatige kromming heeft. Dit kan een gevolg zijn van oogletsel of een oogaandoening. Onregelmatige cilinderafwijkingen kunnen niet altijd met een bril gecorrigeerd worden.

Cilinderafwijkingen kunnen gecorrigeerd worden met behulp van een bril of torische contactlenzen. U kunt ook vaak een LASIK ooglaserbehandeling toe laten passen.

Astigmatisme kan vastgesteld worden door een optometrist tijdens een gewoon oogonderzoek. Mensen met een cilinderafwijking zien zowel dichtbij als veraf wazig. Daarbij kunnen zich klachten als hoofdpijn, oogvermoeidheid en loensen voordoen.

Met behulp van speciale laserapparatuur wordt een klein gedeelte van het hoornvlies verwijderd. Op deze manier wordt de kromming aan de voorzijde van uw oog gecorrigeerd. De vorm wordt weer ronder, in plaats van ovaal. Het licht dat vanaf nu binnenkomt, valt goed op het netvlies en u ziet op alle afstanden weer helder en scherp.

Om voor een ooglaserbehandeling in aanmerking te komen, moet u aan bepaalde criteria voldoen. Soms blijkt een min of plusafwijking te hoog te zijn, waardoor de laserbehandeling niet kan worden toegepast. Tijdens een medisch vooronderzoek worden uw ogen op meerdere manieren opgemeten. Daarna kan een gespecialiseerde oogarts u vertellen of uw cilinderafwijking met een laser gecorrigeerd kan worden. Hier zijn onder meer uw gezondheid, de dikte van het hoornvlies en andere factoren van invloed. Afhankelijk van onder meer uw leeftijd kan ook een lensimplantaat worden voorgesteld. In plaats van het corrigeren van het hoornvlies wordt dan een kunstlens geplaatst, waarmee het astigmatisme wordt gecorrigeerd.

Jaarlijks ondergaan honderdduizenden mensen wereldwijd met succes een ooglaserbehandeling. Behandelingen die worden uitgevoerd in een geschikte ruimte en met gebruik van moderne behandelapparatuur kennen slechts een minimale kans op complicaties. De risico’s bij astigmatisme zijn laag.

Uw ogen worden voor de behandeling met speciale druppels verdoofd en met een ooglidhouder opengehouden. De ooglidhouder voorkomt dat u tijdens de behandeling met de ogen knippert. Vervolgens maakt de laser een flapje in het hoornvlies, waarna het weefsel wordt gecorrigeerd. Het flapje wordt nauwkeurig teruggeplaatst, zonder dat er hechtingen nodig zijn. Uw oog heeft enige tijd nodig om te herstellen van de behandeling.

Direct na de ooglaserbehandeling controleert de oogarts uw ogen. Meestal vindt de volgende controle een dag later plaats. Dan wordt bekeken of uw ogen goed herstellen. U krijgt dan een afspraak voor een volgende controle na een week. Daarna worden uw ogen na een maand, na drie maanden en na een jaar nogmaals gecontroleerd. Heeft u in de tussenliggende periodes last van uw ogen, dan maakt u een afspraak voor een extra controle moment.

Wees de eerste week na de behandeling extra voorzichtig. Ga niet zwemmen, stap niet in een jacuzzi en neem geen warm bad. Douchen is mogelijk, maar zorg ervoor dat uw ogen zoveel mogelijk gesloten zijn. Ook het gebruik van oogmake-up laat u de eerste weken achterwege. Individuele sporten kunt u na twee weken voorzichtig weer hervatten, voor contactsporten geldt een periode van vier weken. Afhankelijk van de intensiviteit van de sport die u beoefent, kan een oogarts het gebruik van een beschermbril adviseren.

Van de laserbehandeling zelf voelt u niets, omdat uw ogen voor de behandeling verdoofd worden. In de uren na de ingreep kan lichte tot matige napijn ontstaan. Het lijkt alsof er zand in uw ogen zit. Het gevoel wordt geleidelijk aan minder, probeer niet te wrijven in uw ogen.

Ooglaserbehandelingen zijn relatief veilig en hebben meestal toegepast met een succesvol resultaat. Er bestaat een kleine kans op infecties. Eventuele bijwerkingen zijn droge ogen, dubbelzien, napijn, wazig zien. De meeste verschijnselen zijn tijdelijk van aard. Binnen een paar dagen is uw zicht scherp en helder. Droge ogen kunnen eventueel behandeld worden met verzorgende oogdruppels.

Direct na de behandeling is uw zicht direct al verbeterd. Uw hersenen moeten echter wennen aan deze nieuwe situatie. Het duurt een aantal dagen voordat het beeld optimaal is. Gemiddeld duurt het 6 weken voordat het beeld ook daadwerkelijk stabiel is. De effecten van de laserbehandeling kunnen niet ongedaan gemaakt worden. Dat betekent dat uw zicht op alle afstanden goed blijft. Het verouderingsproces kan helaas niet gestopt worden. Uw oogspieren kunnen verslappen en uw lens wat droger worden. Dit staat los van de laserbehandeling.